आप्पासाहेब माळी, महाराष्ट्र न्यूज वन : ज्यांनी नैतिक आचरणाचे धडे द्यायचे. चांगल्या वाईटातील फरक समजावून सांगायचा….सदविचारातून आणि आचरणातून समाजाचे मार्गदर्शक व्हायचे तीच मंडळी सारासारा विचार बाजूला सारुन पैशाच्या मोहापोटी वाममार्गाला लागले. पेपर फुटीसारखे गैरकृत्य करताना शिक्षकी पेशाचा विसर पडला आणि नैतिकतेच्या विरुद्ध आचरण करत शिक्षकी पेशाला काळीमा लावण्याचा प्रकार त्यांच्याकडून घडला. पोलिसांच्या अटकेच्या कारवाईला सामोरे जावे लागले, नोकरीतून निलंबित व्हावे लागले. त्यांच्यापैकी एक जण कॉलेजमध्ये प्राचार्य. दुसरा प्राध्यापक. आणखी दोघे ज्युनिअर कॉलेजमध्ये सेवेत. प्रत्येकाच्या पगाराचा आकडा लाखाच्या पुढे. गललेठठ पगार. मात्र वाममार्गाने पैसे कमविण्याचा मोह सुटला नाही. एका – दोघांच्या दुष्कृर्त्यामुळे संपूर्ण शिक्षक वर्गाची मानहाणी होते याचे भानही संबंधितांना राहिले नाही.

सोळांकूर महाविद्यालयातील प्रभारी प्राचार्य गुरुनाथ चौगले, मिरज मधील महाविद्यालयातील प्रा. अमोल जरग ही काही उदाहरणे. त्यांच्यासह बिद्री येथील ज्युनिअर कॉलेजमधील पेपर फुटीतील शिक्षकांच्या कारनाम्याचा शिक्षण क्षेत्राने निषेध केला. प्राचार्य चौगले आणि प्रा. जरग यांच्यावर संस्थेने निलंबनाची कारवाई केली. मात्र या निमित्ताने शिक्षण क्षेत्र, शिक्षकांचे कामकाज, वेतन आणि शालेय वेळेत केली जाणारी खासगी कामे हे सारे विषयी आता समाजात चर्चा सुरू झाली आहे.

कारण शिक्षकी पेशाला आजही समाजात मान आहे. शिक्षक भले मग तो, प्राथमिक शाळेतील असो, हायस्कूलमधील असो की ज्युनिअर कॉलेज वा वरिष्ठ महाविद्यालय. समाजात आजही या वर्गाकडे आदराने पाहिले जाते. सार्वजनिक समारंभात प्रतिष्ठा दिली जाते. अनेक शिक्षक व प्राध्यापकांनी चांगल्या आचार-विचारातून समाजापुढे एक आदर्श निर्माण केला. ग्रामीण भागात, डोंगराळी प्रदेशात अध्यापन करत विद्यार्थी घडविले. शिष्यवृत्ती परीक्षेसह अन्य स्पर्धा परीक्षेत गुणवत्तेचा पॅटर्न निर्माण केला.  शाळा आणि विद्यार्थी समोर ठेवून दिवसभर कामकाज करतात. शहरापासून लांब अंतरावर, फारशा सोयी सुविध नसतानाही ज्ञानार्जन करणारे शिक्षक व प्राध्यापक साऱ्यांनाच वंदनीय आहेत. काही प्राध्यापकांनी तर लेखन, संशोधनातून समाजासाठीही योगदान दिले. समाजात एकीकडे समर्पित वृत्तीने, विद्यार्थी केंद्रीभूत मानून,सेवाभावी वृत्तीने काम करणारे शिक्षक व प्राध्यापक आहेत. आपण भले आपली शाळा भले व कॉलेज यावृत्तीने काम करणारे  आहेत.  

दुसरीकडे शिक्षकी पेशाखाली नेतेगिरी करणारी कमी नाहीत. अध्यापन कमी आणि राजकारण जास्त. काही शिक्षक नेत्यांना तर अधिकाऱ्यांची आणि राजकारण्यांची मर्जी सांभाळण्यात मोठा इंटरेस्ट. अशी मंडळी शाळेत कमी आणि महापालिका, जिल्हा परिषद, नगरपालिका, पंचायत समितीत जास्त दिसतात. शालेय वेळेतही शाळेबाहेर. नवीन अधिकारी रुजू झाला की, त्याच्या स्वागतासाठी शिक्षकांची कार्यालयात रीघ लागते. अनेकजण संघटनेच्या नावाखाली अर्धा दिवस शाळेबाहेर असतात. काही जण राजकारण्यांचे कार्यकर्ते असल्यासारखे वागत असतात. आता तर काही शिक्षक नेत्यांवर, विशिष्ठ आमदार-खासदार गटाचा असा शिक्का बसला आहे. प्राथमिक, माध्यमिक शिक्षण क्षेत्रात तर शिक्षक नेत्यांचे पीक आले आहे. प्राथमिक शिक्षक संघटनांच्या तर जवळपास तीस संघटना आहेत. तीच स्थिती माध्यमिक शिक्षकांची. आता तर प्रत्येक पक्षनिहाय शिक्षक संघटना आकाराला येत आहेत. काही शिक्षक मंडळी तर शिक्षकांच्या पतसंस्था, बँकेच्या निवडणुकीत आमदार- खासदारांची शिफारस पत्रे जोडत आहेत. संस्था शिक्षकांच्या, सभासद शिक्षक…निवडले जाणारे संचालक ही शिक्षक…त्या शिक्षकांना सामोरे जाण्याऐवजी नेतेमंडळीची शिफारस पत्रे आणण्यापर्यंत ही मंडळी राजकीय बनली.

कॉलेजमधील प्राध्यापकही गट-तटमध्ये विखुरली. संघटनांना तोटा नाही. आता तर शिक्षक म्हणून नव्हे तर जात निहाय संघटना स्थापन होऊ लागल्या आहेत. शिक्षक असोत की प्राध्यापक  सहाव्या- सातव्या वेतन आयोगाच्या अंमलबजावणीमुळे त्यांचे पगार गलेलठठ झाले. मात्र त्या प्रमाणात त्यांच्यावर जबाबदारी निश्चित केल्या नाहीत असे आता या क्षेत्रातील जाणकारच म्हणत आहेत. त्यांच्या कॉलेज कामकाजाचे वेळ, संशोधन, लेखन या साऱ्याचा लेखाजोखा तटस्थपणे मांडला तर हाती फार काही लागणार नाही अशी स्थिती आहे. काही शिक्षक- प्राध्यापक तर स्वत अध्यापन करायला वर्गावर जात नाहीत. आपल्या अखत्यारित त्यांनी नवीन शिक्षक व प्राध्यापकांच्या नियुक्त्या केल्या आहेत.  हे सारे संस्थेला माहित असते. अनेक ठिकाणी नेतेगिरी करणारे शिक्षक, प्राध्यापक हे संस्थाचालकांच्या गळयातील ताईत आहेत. यामुळे त्यांच्यावर कसली बंधने नाहीत. यामुळे काही मंडळी मोकाट सुटली. चौगले आणि जरग प्रकरणावरुन कोण, कसा बोध घेणार ?